Het huwelijk of beter gezegd: het steevast ontbreken van datzelfde huwelijk blijkt toch de weinig jolige variant van de ‘running gag’ te zijn in de gesprekken die ik in mijn ouderlijk huis heb. Hoewel we het grootste deel van de tijd prima met elkaar door een deur kunnen, steekt dit onderwerp de laatste paar jaar steeds vaker zijn spuuglelijke kop op.
Gisteren parkeerde ik per abuis tot tweemaal toe mijn auto tegen de vangrail op de A16. De kijker-naar-de-kettingbotsing-aan-de-overkant voor me, die plots op de rem trapte om de boel eens goed in ogenschouw te nemen vervolgde vrolijk zijn weg, terwijl ik in de slip raakte en het bijna niet meer had kunnen navertellen. Gelukkig kan ik het dus wel navertellen, hence this blog. Thuis werd ik opgewacht door een hysterische moeder (“Mijn Fatima, wat had ik zonder mijn Fatima gemoeten, ik zou mezelf van het leven hebben beroofd!”) en een zoals gewoonlijk fronsende vader (“Heb je niks? Ok. Waar heb je de auto gelaten?”) die vonden dat het tijd was voor een familievergadering.
Het was natuurlijk allemaal de schuld van het feit dat ik niet getrouwd was. En natuurlijk ook van het feit dat ik geen hoofddoek meer draag en ik niet naar mijn moeder luister, maar in eerste instantie was mijn ongetrouwde staat de hoofdoorzaak. Immers, was ik getrouwd geweest, dan had ik me niet op de snelweg bevonden, onderweg naar een afspraak met (tevens ongetrouwde) vriendinnen aan de andere kant van het land. Neen, ik zou dan bij mijn man geweest zijn, want dat is het equivalent van de ketting met loden bal aan je enkel. Met man blijf je thuis. Veel beter voor je. En als je dan ook nog meteen een bubs kinderen neemt, dan zal het onheil je nooit meer weten te vinden. Enigszins traag en verward door de klap die mijn hoofd had gekregen, probeerde ik deze logica te volgen en vroeg me af of mijn ouders niet ook een klap, maar dan van de molen hadden gehad. Ik bereidde me voor op de volgende slag.
Ik heb verschillende slagen met mijn behoorlijk conservatieve ouders moeten leveren in mijn leven. De Slag om het Afdoen van de Hoofddoek. Gewonnen in 2002. De Slag om het Op Mezelf Wonen. Gewonnen in 2004. De Slag om het Op Mezelf Wonen in poel des verderfs Amsterdam. Idem in 2004. De slag om de Reis naar Hong Kong, beslecht in mijn voordeel in 2010. (Die moet ik misschien iets toelichten: de Slag om Hong Kong was natuurlijk ook te herleiden naar het ‘ongetrouwd zijn’, hoe kan het ook anders? Door een reis naar Hong Kong – en überhaupt verre reizen -te maken, zouden mijn kansen op een huwelijk aanzienlijk slinken, daar ik met die actie natuurlijk een bepaald beeld van ‘te vrijgevochten en te onafhankelijk en niet in toom gehouden door haar vader’ zou creëren. Een beeld dat ik al had gecreëerd door het niet meer dragen van een hoofddoek en het verhuizen naar Amsterdam, om daar op mezelf te gaan wonen. Maar door een aantal jaren later weer terug te verhuizen naar moeders schoot, heb ik die misstap kennelijk weer enigszins recht kunnen breien. Totdat ik besloot om als vakantiebestemming Hong Kong te kiezen. Dat was huwelijksmarketingtechnisch een heel erg slechte zet.) Maar de oorlog om het recht om vooral (nog) niet te trouwen, die woedt vandaag de dag nog steeds hevig.
In mijn omgeving… Ok, ik wilde eigenlijk zeggen ‘in de Marokkaanse gemeenschap’, maar de ervaring leert om het gewoon dicht bij jezelf te houden en niet over een ‘gemeenschap’ van individuen te spreken. Dus, in mijn omgeving is het huwelijk en perikelen daaromtrent (relatie, verloving, seks, scheiding) het meest besproken onderwerp en daarom misschien zelfs wel het belangrijkste onderwerp. Zonder huwelijk geen leven. Het huwelijk werkt statusverhogend en zonder huwelijk tel je niet mee, word je misprijzend aangekeken of nog erger: medelijdend. Hier worden mijn ouders dagelijks mee geconfronteerd. En ik stel mijn ouders niet graag teleur. Ik zie het vurige verlangen naar kleinkinderen in hun ogen branden. En hun onbegrip voor het uitblijven van een kinderwens bij mij. Ze willen niet dat ik alleen achterblijf, als zij er niet meer zijn. Dat begrijp ik.
Ik word over een paar maanden 31, wat correspondeert met 51 in de Marokkaanse jaarkalender. Mijn moeder wordt met de dag onrustiger. Bij het minste of geringste wordt het trouw-en-voortplantonderwerp aangesneden, gevolgd door verwoede pogingen om me aan de import-Marokkaan te krijgen. Er schijnen daar genoeg gegadigden te zijn, die me weliswaar nooit gezien hebben, maar waarvan mijn ouders bij hoog en laag zweren dat het goede partijen zijn. Mijn ouders wijzen op het feit dat zoiets naar alle waarschijnlijkheid een economisch huwelijk zou zijn – een ticket naar het rijke Westen -, met een heel erg kleine kans van slagen, is aan dovemansoren gericht. Mijn moeder waagde het zelfs te zeggen dat trouwen en kort daarop scheiden beter was dan helemaal ongetrouwd blijven. Ben je tenminste wel getrouwd geweest. Lees: status. Ik kan niet beschrijven hoeveel pijn zo een opmerking doet. Generatiekloof of grote, gapende wond: ze zien er hetzelfde uit.
Status quo: als je niet getrouwd bent, dan is er iets mis met je. Dan ben je veel te oud, veel te lelijk, een afgelikte boterham, vast heel erg vaak afgewezen, geestelijk niet in orde, een overblijvertje, een afgelikte boterham, te dominant, te vrij, een muurbloempje, te verNederlandst, te modern of natuurlijk … een afgelikte boterham. Daarnaast maak je het jezelf als Marokkaanse vrouw natuurlijk niet makkelijk doordat je in eerste instantie de helft van alle menselijke wezens uit moet sluiten, namelijk vrouwen. Vervolgens van die mannen die overblijven ook nog eens alle niet-moslims uit te sluiten. En dan blijft er een handjevol over en binnen dat piepkleine vijvertje, sluit je ook nog eens alle niet-Marokkanen uit, want je dient je immers met iemand voort te plannen die dezelfde achtergrond, taal, cultuur en tradities heeft. Dit is wat er van je verwacht wordt. Een stukje indoctrinatie zorgt ervoor dat dit ook is wat je wilt. Wat je zelf ook belangrijk vindt. Van dat vijvertje is niet veel meer over dan een troebel plasje water. Vreemd genoeg wordt er binnen dat plasje volop getrouwd. Ieder weekend is het wel raak en in de maanden mei, juni en juli moet je portemonnee er zelfs doordeweeks aan geloven. Dus hoop doet leven. Als ik de door dat afschuwelijke Hollywood aangetaste realiteitszin enigszins buiten beschouwing laat, dan zou het mij toch ook moeten lukken? Ik heb nota bene een zachte G.
Deze blog is mede mogelijk gemaakt door MyFavouriteShoes.nl en makbouli.blogspot.com (Of is het nou ‘dit blog’?)